Klinika Laryngologii Szpitala Klinicznego im. Andrzeja Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego jest liderem badań w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego "Solaris" Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które zostały przyznane w drodze konkursu. O możliwość przeprowadzenia badań na najnowocześniejszym na świecie synchrotronie zabiegają setki naukowców, zaś decyduje komisja, w składzie które znajdują się najwybitniejsi przedstawiciele nauki w tym Nobliści. Naukowcom z SUM przyznano taką możliwość badań po raz drugi.
Solaris to urządzenie pozwalające na badanie fotonami, czyli cząsteczkami, które wnikają w głąb komórek. W 2021 roku naukowcy SUM otrzymali tzw. okienko diagnostyczne, na badanie tkanek pochodzących z nowotworów głowy i szyi. Były to pierwsze tego typu badania tkanek na przyspieszaczu w historii. Obecnie został zaakceptowany kolejny wniosek będący kontynuacją i pogłębieniem poprzednich doświadczeń.
- Polegają one na ocenie lokalizacji w organellach komórkowych takich jak np. jądro, jąderko, mitochondrium, lizosam oraz w cytozolu migracji pierwiastków takich jak żelazo, siarka i fosfor. Badanie są komórki raka płaskonabłonkowego krtani, ale ten typ nowotworu może wystąpić w innych narządach – wyjaśnia dr n. med. Jarosław Paluch z Katedry i Kliniki Laryngologii SUM Wydziału Nauk Medycznych w Katowicach.
W Solarisie mamy widmo światła od niewidzialnego przez widzialne aż do rentgenowskiego. Zaś światło, które daje Solaris, jest milion razy mocniejsze od świata, które dopływa ze Słońca do Ziemi Urządzenie pozwoli zbadać tkankę pod względem składu na poziomie elektronów .
- W pierwszym badaniu naszym celem było sprawdzenie jak zachowuje się tlen w komórkach rakowych. Podstawą rozwoju raka, jego naciekania i powstania przerzutów, jest zawartość tlenu w komórkach. Jego ilości nie można zbadać w sposób fizyczny, ale jest to możliwie pośrednio poprzez monitorowanie zmian w wartościowości żelaza. Urządzeniem, które umożliwi nam monitorowanie tych zmian i ich analizę jest właśnie Solaris – wyjaśnia dr J. Paluch.
Nowy grant stawia przed naukowcami SUM kolejne zadanie. – Określimy zmiany funkcji energetycznej żelaza, co odgrywa rolę w rozwoju raka. Celem w przyszłości jest oczywiście przełożenie wyników badań do praktyki klinicznej, ale jak wiadomo takie badania wymagają czasu. Generalnie zaczynamy już 24 października – podkreśla specjalista z SUM.
Dane wysyłającego:
Agata Pustułka
