Od 1 października 2025 roku Śląski Uniwersytet Medyczny rozpoczyna w nowej formule zajęcia praktyczne dla studentów II roku kierunku lekarskiego, dotyczące komunikacji w medycynie w nowej form. Jest przygotowanych m.in. 50 scenariuszy symulujących sytuacje komunikacyjne pomiędzy lekarzem i pacjentem.
Zespół doświadczonych badaczy i dydaktyków (min. lekarzy, pielęgniarek, historyków, filozofów, psychologów, pedagogów), już prowadzi wykłady i seminaria dla studentów pierwszego roku kierunku lekarskiego z przedmiotu pod nazwą: Profesjonalizm i humanizm w medycynie. Od 1 października 2025 roku Śląski Uniwersytet Medyczny rozpoczyna zajęcia praktyczne dla studentów II roku kierunku lekarskiego w Katowicach, Zabrzu i filii ŚUM Bielsku - Białej pod nazwą „Komunikacja medyczna" w nowej formule. W celu zapewnienia wysokiej jakości i ciągłości nauczania komunikacji interpersonalnej i zawodowej, na uczelni powołano jednostki dydaktyczne ( Zakład Antropologii Lekarskiej Wydział Nauk Medycznych w Katowicach oraz Zakład Psychologii Lekarskiej i Humanizacji Medycyny Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu) odpowiedzialne za kształcenie w tym przedmiocie.
- Przedstawiamy uwarunkowania ideowe, psychologiczne, socjologiczne oraz ekonomiczne wpływające na naszych pacjentów, ich zdrowie i chorobę - mówi pomysłodawca zajęć na WNM w Katowicach dr n.med. Marcin Leśniewski, kierownik Zakładu Antropologii Lekarskiej ŚUM.
Zasadniczym celem zarówno dydaktyki jak i działalności badawczej zespołu pracowników Zakładu Antropologii Lekarskiej jest refleksja nad pacjentem traktowanym całościowo, w myśl koncepcji medycyny holistycznej. - Staramy się możliwie najbardziej zbliżyć przestawiane studentom treści do rzeczywistości codziennej praktyki lekarskiej. W Zakładzie Antropologii Lekarskiej udało się zgromadzić naukowców-dydaktyków będących praktykującymi lekarzami, pielęgniarkami, psychologami czy pedagogami, co zapewnia prowadzenie badań i zajęć dydaktycznych bez oderwania od realiów polskiej medycyny z zachowaniem absolutnego minimum treści czysto teoretycznych - dodaje dr Leśniewski.
Uzupełnieniem zajęć dydaktycznych z antropologii lekarskiej są przygotowane propozycje dotyczące zajęć fakultatywnych z obszaru komunikacji medialnej oraz polityki zdrowotnej państwa.
Zakład Antropologii Lekarskiej Wydziału Nauk Medycznych w Katowicach powstał 1 lipca 2025. Równoległe na zabrzańskim Wydziale Nauk Medycznych stworzono podobną jednostkę. Pierwsze starania o stworzenie zakładu łączącego badania i dydaktykę z zakresu nauk medycznych, których zasadnicza metodyka jest metodyką nauk społecznych i humanistycznych, miały miejsce w na początku XXI wieku i podejmowane były przez prof. Halinę Kulik, dr Marię Kempę oraz dra Marcina Leśniewskiego. Następną próbę podjął dr Marcin Leśniewski. Ostatecznie udało się stworzyć koncepcję jednostki prowadzącej badania naukowe i nauczanie przedmiotów szeroko rozumianego katalogu dziedzin antropologii lekarskiej. Są to: historia i filozofia medycyny ze szczególnym uwzględnieniem historii myśli lekarskiej oraz etyki lekarskiej, socjologia medycyny, psychologia lekarska, pedagogika medyczna, ekonomia medycyny, polityka zdrowotna oraz sumująca wszystkie powyższe - komunikacja w ochronie zdrowia.
Uroczystą inauguracją działalności Zakładu Antropologii Lekarskiej SUM był spektakl na scenie Teatru Śląskiego pt. Don Kichot, którego akcja ma miejsce w wyimaginowanym szpitalu geriatrycznym. W spektaklu wyreżyserowanym przez Jakuba Roszkowskiego przy scenariuszowej i reżyserskiej współpracy dra Marcina Leśniewskiego wzięli udział liczni zaproszeni goście oraz pracownicy nowo utworzonego zakładu.
- Od października 2025 roku rozpoczynamy zajęcia praktyczne dla studentów II roku kierunku lekarskiego, dotyczące komunikacji w medycynie, których podbudowę stanowi dydaktyka antropologiczna z roku pierwszego. Zespół Zakładu Antropologii Lekarskiej przez kilkanaście miesięcy przygotowywał koncepcję praktycznego nauczania komunikacji w medycynie poprzez stworzenie ram metodycznych i merytorycznych przedmiotu - mówi dr Leśniewski i dodaje: - Przygotowaliśmy 50 scenariuszy symulujących sytuacje komunikacyjne pomiędzy lekarzem i pacjentem, między lekarzem i innymi członkami zespołów medycznych oraz pomiędzy lekarzem i pracownikami szarej strefy jednostek ochrony zdrowia. Jako praktykujący profesjonaliści skupiliśmy się na komunikacyjnych problemach pacjentów jak i lekarzy, spoglądając oczyma osób pracujących na co dzień z pacjentami i równocześnie sami pacjentami bywający - podkreśla dr Leśniewski.
Seminaria będą odbywać się w ligockim Centrum Dydaktyki i Symulacji Medycznej z wykorzystaniem kamer oraz pomieszczeń, w których prowadzący będą mogli omawiać ze studentami nagrane wcześniej sceny, będące dramami odbywającymi się według stworzonych scenariuszy. Nie pomija się też problemów komunikacyjnych wewnątrz zespołów medycznych, a także komunikacji lekarza ze środowiskiem pozamedycznym oraz rodzinami pacjentów. Część pracowników Zakładu Antropologii Lekarskiej ma przygotowanie trenerskie, reżyserskie i teatralne, co daje gwarancje W ŚUM kładziemy szczególny nacisk na rozwój kompetencji komunikacyjnych.
- Efekty kształcenia - obejmujące zagadnienia dotyczące właściwej komunikacji z pacjentem, rodziną pacjenta, a także z innymi lekarzami i kolegami z zespołu interdyscyplinarnego - stanowią integralny element procesu kształcenia na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym, ratownictwo medyczne są doskonalone od początku studiów przy zachowaniu stopniowego zwiększania stopnia trudności oraz współpracy pomiędzy poszczególnymi jednostkami zarówno na poziomie przedklinicznym, jak i klinicznym. Zajęcia są realizowane realizowane są w ramach przedmiotów obowiązkowych oraz zajęć fakultatywnych - mówi prof. Alicja Grzanka, dziekan Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu,
Prowadzący w Zabrzu zajęcia (wszyscy są z wykształcenia psychologami, a dodatkowo psychoterapeutami, psychologami klinicznymi) korzystają najnowocześniejszych metod dydaktycznych - w tym symulacji medycznych z wykorzystaniem DEBRIEFINGU (w Centrum Symulacji Medycznej w Zabrzu) , treningów z udziałem standaryzowanych pacjentów oraz warsztatów prowadzonych przez doświadczonych praktyków.
- Przygotowujemy naszych studentów nie tylko do leczenia, ale także do bycia partnerami w dialogu - z pacjentem, lekarzem, pielęgniarką czy dietetykiem - dodaje dziekan Grzanka.
Zadaniem prowadzących zajęcia jest opracowanie, wdrażanie i monitorowanie programu nauczania komunikacji medycznej we współpracy z innymi jednostkami, w tym klinicznymi. Kierownik Zakładu Psychologii Lekarskiej i Humanizacji Medycyny, dr n. med. Izabela Jaworska, doskonali umiejętności studentów m.in. podczas zajęć z chirurgii, podczas których szczególny nacisk kładzie na komunikację w sytuacjach trudnych, takich jak informowanie o ryzyku operacji, przekazywanie niepomyślnych informacji, czy wsparcie emocjonalne pacjenta i jego bliskich.
Dzięki temu możliwe jest prowadzenie spójnego, etapowego kształcenia w tym zakresie - zgodnie z aktualnymi standardami krajowymi i międzynarodowymi.
Dane wysyłającego:
Agata Pustułka
