Słowo JM Rektora z okazji Jubileuszu Uczelni
Jubileusz to konkretna liczba, a zatem mówiąc o nim, często posługujemy się liczbami obrazującymi nasze osiągnięcia. W Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach w pierwszym roku nauczania na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym studiowało niewiele ponad 200 osób. Dziś w Uczelni kształci się niemal 11 tysięcy studentów na 5 wydziałach i 18 kierunkach medycznych, doskonaląc swoje umiejętności w 6 szpitalach klinicznych i Akademickim Centrum Stomatologii.
Jubileusz 75-lecia jest doskonałą okazją do podkreślenia renomy Uczelni budowanej przez poprzedników – wielkie autorytety świata medycyny – których osiągnięcia i nietuzinkowe osobowości odcisnęły niezatarty ślad w naszej historii. Ta wyjątkowa rocznica stanowi również okazję do podkreślenia wspaniałej pracy, którą tu i teraz wykonują nauczyciele i naukowcy, którzy związali swoją przyszłość z naszą Uczelnią. Nie sposób wymienić wszystkich wybitnych specjalistów, którzy, kontynuując i rozwijając dzieło swoich wybitnych poprzedników, wywarli i nadal wywierają wpływ na rozwój Uniwersytetu. Szerokie, humanistyczne spojrzenie na człowieka i holistyczne podejście do chorego leżą u podstaw kształtowania nowych pokoleń medyków, którzy swoją wiedzą i zdobytym doświadczeniem będą służyć mieszkańcom regionu i całej Polski.
W tym miejscu należy także wspomnieć o wysiłku wielu pracowników administracyjnych, pracowników dziekanatów i Rektoratu, o ich poświęceniu, solidnej pracy, bez których Śląski Uniwersytet Medyczny nie mógłby sprawnie funkcjonować.
Urodzinowy rok będzie obfitował w wiele wydarzeń i spotkań. Chcemy podkreślić rolę naszej Uczelni w życiu regionu, aktywnie uczestniczyć w wydarzeniach związanych z przyznaniem Katowicom tytułu Europejskiej Stolicy Nauki. W ramach Konsorcjum siedmiu uczelni publicznych zamierzamy z dumą prezentować wypracowany przez lata potencjał intelektualny i zaakcentować nieocenioną rolę Uniwersytetu w poprawie warunków życia i podejmowaniu różnych działań służących mieszkańcom. Mamy w tym, jako Uniwersytet z 75-letnim stażem, ogromne doświadczenie.
Postawiliśmy sobie wiele ambitnych celów i wyzwań. Patrząc z dumą w przeszłość, z wielkimi aspiracjami spoglądamy w przyszłość naszej Uczelni, mając na uwadze niezbywalny cel – nieustanne otwieranie nowych horyzontów poznawczych. Filarem tych działań będzie doskonałe kształcenie szeroko pojętych kadr medycznych oraz poszukiwanie nowatorskich metod diagnostyki i terapii. Odpowiedzią na te dążenia będzie niewątpliwie uruchomienie kierunku lekarskiego w filii Uczelni w Bielsku-Białej. Mam nadzieję, że to ambitne przedsięwzięcie i zarazem niezwykle cenna inicjatywa otworzy nowe karty w rozwoju Uczelni, a jednocześnie wyjdzie naprzeciw społecznym potrzebom.
Jednym ze strategicznych celów Uczelni jest również poprawa bazy dydaktyczno-leczniczej. W październiku ubiegłego roku w poczet szpitali klinicznych Uczelni zostało włączone Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, szpital o ustalonej renomie w kraju i na świecie. Swoją działalność zainicjowało także Centrum Wspierania Badań Klinicznych SUM zlokalizowane w Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. K. Gibińskiego SUM w Katowicach. Ten wyjątkowy projekt zwiększy dostępność do nowych, nieodpłatnych, eksperymentalnych terapii i najnowszych metod leczenia przy zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa badań klinicznych.
Istotnym krokiem w rozwoju Uczelni, mam niezachwianą nadzieję, będzie budowa Szpitala - Centrum Chorób Cywilizacyjnych imienia prof. Franciszka Kokota w Zabrzu, dzięki któremu nastąpi integracja rozproszonej bazy klinicznej. W jednym miejscu zostaną posadowione kliniki, które funkcjonują obecnie w różnych lokalizacjach, a część z nich jeszcze w XIX-wiecznej infrastrukturze.
Wobec wyzwań, przed jakimi nieustannie staje medycyna, i odpowiadając na aktualne potrzeby społeczne, w Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. K. Gibińskiego SUM w Katowicach trwają prace nad utworzeniem Centrum Chorób Zakaźnych. Poczyniliśmy również przygotowania do utworzenia Śląskiego Centrum Hematologii i Onkologii Dziecięcej w Zabrzu oraz Centrum Fizjoterapii Pediatrycznej i Onkologicznej w Katowicach.
Każdy jubileusz skłania do przemyśleń, przede wszystkim w aspekcie progresji dokonań naukowych, dydaktycznych czy infrastrukturalnych. Warto jednak w tym miejscu sięgnąć również do źródeł, do istoty nie tylko zawodów medycznych widzianych z uniwersyteckiej perspektywy, ale do roli uniwersytetu jako instytucji kształtującej kulturę, społeczeństwo i – co istotne – tożsamość i suwerenność każdego człowieka. Te aspekty nabierają szczególnego znaczenia, bowiem w otaczającej nas ekspansywnej codzienności, realizacji ważnych, bieżących planów nie możemy zapomnieć o podstawach, które jasno sformułował niemiecki filozof Karl Jaspers w „Idei Uniwersytetu”, pisząc:
„Zadaniem uniwersytetu jest wspólne poszukiwanie prawdy przez badaczy i adeptów”, gdyż „(…) nauka wypływa z uczciwości i zarazem ją wytwarza. Niemożliwa jest jakakolwiek prawdziwość, pozostająca poza obszarem naukowej postawy oraz naukowego myślenia. Dla postawy naukowej znamienne jest ustawiczne rozróżnianie między tym, co z konieczności wiem, a czego z konieczności nie wiem”.
Poszukiwanie prawdy przez wspólnotę – universitas magistorum et scholarium – jest najgłębszym fundamentem uniwersytetu, określającym jego cel i powołanie, realizowanym w duchu bezinteresowności, zaufania i wolności.
Mam nadzieję, że te niezbywalne wartości – prawda i uczciwość – będą nieodłącznym mottem naszych działań na przestrzeni kolejnych lat.
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański
Rektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
