Z głębokim żalem zawiadamiamy, że w dniu 29 czerwca 2025 r. zmarł w wieku 96 lat
dr hab. n. farm. Dionizy Moska, prof. nadzw. ŚAM
Kierownik, Kurator Zakładu Historii Medycyny i Farmacji
Kierownik, Pełnomocnik Kolegium Kształcenia Specjalistycznego
Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Członek m. in.: Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (w latach 1975-1992 Prezes Zarządu Oddziału Śląskiego, od 1992 r. Honorowy Prezes Oddziału Śląskiego), Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji, Odwoławczej Komisji Bioetycznej przy Ministrze Zdrowia, Prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Katowicach w latach 1991-1995,
Wiceprzewodniczący Związku Nauczycielstwa Polskiego Pracowników ŚAM i Szpitali Klinicznych w latach 2002-2005
Odznaczony m. in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką „Za wzorowa pracę w służbie zdrowia”, Złotą Odznaką „Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Orderem Honorowym „Laur 50-lecia ŚAM”, odznaka honorową „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Wyróżniony tytułem „Farmaceuta Roku 1981”
Żegnamy szlachetnego i prawego Człowieka, szanowanego i cenionego przez współpracowników i młodzież nauczyciela akademickiego.
Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie Zmarłego składają:
Rektor, Senat i Społeczność Akademicka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Msza Święta Żałobna zostanie odprawiona w kościele św. Józefa w Świętochłowicach – Zgodzie dnia 04.07.2025 r. o godz. 8.45, po czym odbędzie się ceremonia pogrzebowa na Starym Cmentarzu przy ul. Cmentarnej.
MOSKA Dionizy Edward
Farmaceuta. Historyk medycyny i farmacji. Doktor hab. n. farmaceutycznych.
Ur. 1 X 1928 w Grabowie w pow. kępińskim, w rodzinie rzemieślniczej Rocha i Julianny z d. Joks. W okresie okupacji niemieckiej był robotnikiem rolnym, później pracownikiem poczty.
Tytuł mgra farmacji i dyplom ukończenia studiów otrzymał w 1954 r. W 1971 r. ukończył Studium Dziennikarskie przy UŚ., w 1981 r. – Centralne Zaoczne Studium Prawne dla Lekarzy. W 1974 r. uzyskał II st. farmacji aptecznej.
15 VI 1972 Rada Wydz. Farmaceutycznego AM w Poznaniu nadała D. M. stopień naukowy dra hab. n. farm. w zakresie historii farmacji, na podstawie dysertacji „Działalność narodowa i społeczna farmaceutów i lekarzy polskich na Górnym Śląsku w l. 1939–1945”, wykonanej pod kier. prof. Mieczysława Stańskiego.
Po ukończeniu studiów, w 1954 r. został skierowany do pracy w Aptece nr 30 w Raciborzu. Służbę wojskową odbywał w Okręgowym Szpitalu Wojskowym we Wrocławiu, następnie w Wojskowym Domu Wypoczynkowym w Szklarskiej Porębie.
W l. 1960-1980 M. był nauczycielem zawodu w Technikum Farmaceutycznym w Katowicach oraz wykładowcą na Wydz. Farmaceutycznym ŚAM (zajęcia z historii farmacji, etyki zawodowej i ustawodawstwa farmaceutycznego). Od 1980 do 1991 r. (tj. do przejścia na kolejową emeryturę) pełnił funkcję kier. apteki Obwodu Lecznictwa Kolejowego w Katowicach.
Był organizatorem, a następnie – od 1 X 1982 – p.o. kier. Zakład Farmacji Społecznej (przemianowanego w 1998 r. na Zakład Historii Medycyny i Farmacji) na Wydz. Farmaceutycznym ŚAM. W 1994 r. został powołany na stanowisko prof. nadzw. ŚAM.
Przedmiotem zainteresowań naukowych M. były zagadnienia szeroko pojętej farmacji, zarówno historyczne, jak i współczesne, a w szczególności dzieje aptek i aptekarstwa w II Rzeczypospolitej, na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim, działalność narodowa i społeczna farmaceutów i lekarzy polskich w okresie okupacji hitlerowskiej na Górnym Śląsku, zagadnienia etyki, moralności i deontologii farmaceutów i lekarzy, socjologia farmacji, organizacja i zarządzanie, a biografistyka farmaceutów.
W l. 1995–1998 pełnił funkcję konsultanta regionalnego w dziedzinie farmacji na obszar woj. katowickiego, częstochowskiego i bielskiego.
Czł. Pol. Tow. Farmaceutycznego (prezes Zarz. Oddz. Śląskiego 1975-1992, honorowy prezes Oddz. Śląskiego od 1992), Pol. Tow. Historii Medycyny przemianowanego w 1981 r. na Pol. Tow. Historii Medycyny i Farmacji (sekretarz 1965-1975, współzałożyciel i wiceprzewodn, Oddz. Śląskiego w l. 1980-1990, czł. honorowy od 2000). Czł. Odwoławczej Komisji Bioetycznej przy Ministrze Zdrowia (od 2001). Czł. kom. red. "Farmacji Polskiej", red. naczelny "Apothecariusa. Biuletynu Informacyjnego Okręgowej Izby Aptekarskiej w Katowicach" (od 1991). Działacz Koła Farmaceutów w Stronnictwie Demokratycznym (1967-1990), następnie Koła Pracowników Służby Zdrowia. Przewodn. Komisji ds. Etyki i Deontologii Zawodu Farmaceuty przy Naczelnej Radzie Aptekarskiej (1991-1999), inicjator i kier. opracowania Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej (1993). Działacz ZZPSZ (sekretarz Sekcji Farmaceutycznej 1960-1967, czł. Komisji Historii Ruchu Zawodowego w Katowicach 1960–1980), przewodn. Rady Zakładowej Okr. Szpitala Kolejowego w Katowicach (1972–1979), prezes OIA w Katowicach (1991-1995), wiceprzewodn. Związku Nauczycielstwa Polskiego Pracowników ŚAM i Szpitali Klinicznych (2002–2005).
Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”, złotą odznaką "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego", Medalem 40-lecia PRL, Medalem Ignacego Łukasiewicza, Medalem im. Jędrzeja Śniadeckiego, Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego, Medalem im. Edmunda Baranowskiego, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Orderem Honorowym „Laur 50-lecia ŚAM”, odznaką honorową „Za zasługi dla ochrony zdrowia”. Otrzymał kilka nagród Rektora ŚAM, został wyróżniony tytułem „Farmaceuta Roku 1981”.
Na emeryturę przeszedł 30 IX 1999.
Mat. źródłowy: Centrum Dokumentacji Dziejów Medycyny i Farmacji
