11 marca 2014 r. został przyjęty trzeci wieloletni Program Zdrowia Unii Europejskiej (UE) na lata 2014–2020. Program wspiera państwa członkowskie w ich wysiłkach mających na celu poprawę zdrowia obywateli oraz zapewnienie długotrwałości systemów zdrowotnych, co wpisuje się w strategię Europa 2020. Nowy program ma pomóc krajom UE stawić czoła wyzwaniom ekonomicznym i demograficznym, z jakimi borykają się ich systemy ochrony zdrowia, i pozwolić obywatelom żyć dłużej w dobrym zdrowiu.
Podstawą prawną Programu jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 282/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie ustanowienia Trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia (2014-2020).
Trzeci Program Zdrowia UE pomaga i wspiera państwa członkowskie w celu:
Cel szczegółowy nr 1: zwiększenie innowacyjności, efektywności i stabilności systemów opieki zdrowotnej
Pomoc Komisji Europejskiej dla państw członkowskich obejmuje rozwiązywanie problemu niedoborów zasobów zarówno ludzkich, jak i finansowych. Ponadto Komisja zachęca państwa członkowskie do wdrażania innowacji w dziedzinie opieki zdrowotnej, na przykład wykorzystywania rozwiązań w zakresie e-zdrowia oraz do dzielenia się wiedzą w tej dziedzinie. Program zapewnia również wsparcie w ramach Europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu.
Cel szczegółowy nr 2: ułatwienie obywatelom UE dostępu do lepszej i bezpieczniejszej opieki zdrowotnej
Komisja zaleca tworzenie systemów akredytacji i wsparcia dla europejskich sieci referencyjnych, co umożliwi na przykład wsparcie działań w dziedzinie rzadkich chorób. Opracowanie wytycznych europejskich w zakresie bezpieczeństwa pacjentów oraz rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych.
Cel szczegółowy nr 3: promocja zdrowia, profilaktyka chorób z uwzględnieniem zasady „zdrowie we wszystkich politykach”
Zachęca się państwa członkowskie do wymiany najlepszych praktyk dotyczących zapobiegania uzależnieniu od tytoniu, nadużywania alkoholu oraz otyłości. Proponowane są także specjalne działania w obszarze profilaktyki chorób przewlekłych, w tym nowotworów.
Cel szczegółowy nr 4: ochrona obywateli UE przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi
W opinii Komisji należy zwiększyć poziom gotowości i koordynacji w sytuacjach kryzysowych związanych z transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia.
Przepisy finansowe
Przydział środków finansowych na realizację programu wynosi 446 mln EUR na okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2020 r. W programie mogą uczestniczyć:
Wkład finansowy Unii może przybierać również formę dotacji lub zamówień publicznych na rzecz finansowania działań o wyraźnej wartości dodanej dla UE lub dotacji przyznawanych na finansowanie funkcjonowania podmiotów pozarządowych. Dotacje wypłacane przez Unię nie mogą przekroczyć 60% kosztów kwalifikowalnych i mogą zostać przyznane legalnie działającym organizacjom, takim jak:
W przypadkach wyjątkowej użyteczności wspomniane dotacje mogą obejmować maksymalnie 80% kosztów kwalifikowalnych.
Ze środków finansowych przyznanych na realizację programu można także pokrywać wydatki związane z przygotowaniami, monitorowaniem, kontrolą, audytami i oceną niezbędnymi do zarządzania programem.
Realizacja programu
Realizacja działań programu podlega kontroli Komisji, która współpracuje ściśle w tym zakresie z państwami członkowskimi. Ponadto Komisję wspiera komitet zgodnie z rozporządzeniem w sprawie uprawnień wykonawczych Komisji.
Państwa członkowskie wyznaczają krajowe punkty kontaktowe w celu promowania programu i upowszechniania jego wyników w poszczególnych państwach.
Niniejsze rozporządzenie uchyla decyzję ustanawiającą drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia od 1 stycznia 2014 r.